2023 yılı ile birlikte otelciler ‘konaklama vergisi’ adı altında bir vergi daha ödemeye başlayacak. Ancak verginin kimden ne şekilde toplanacağı konusunda kafalar karışık.
Uygulama tebliğinde belirtildiği üzere söz konusu verginin muhatabı (mükellefi) konaklama tesisleri. Ancak verginin toplanması süreci işletmelerle tüketiciyi karşı karşıya getirecek, seyahat acentelerini arada bırakacak unsurlar içeriyor.
Müşterinin satın aldığı fiyatla konaklama vergisi ödediği fiyat farklı olacak
Tebliğe göre, seyahat acentesi ürünü satarken konaklama vergisini de fiyata dahil ettiğini otele ispatlarsa, otel misafirden ayrıca konaklama vergisi almayacak. Sorun da tam burada ortaya çıkıyor. Bilindiği üzere tur operatörleri bir yıl önce yaptıkları kontratlarla otellerden uygun fiyata toplu oda satın alıyor. Bunun için de ciddi ön ödemeler yapıyor. Toplu ve erken satın aldığı için, örneğin, otelden 70 euroya aldığı odayı, misafire 100 euroya satabiliyor.
Konaklama vergisi otele ödenecek fiyat üzerinden belirlendiği için, 100 euroya satın aldığı oda için 70 euro üzerinden konaklama vergisi ödemenin misafirde güvensizliğe neden olacağı belirtiliyor.
Tur operatörleri ve acenteler güven kaybı yaşayabilir
Seyahat acentesi konaklama vergisini tahsil etmeyip bu işi otele bırakırsa, bu sefer de otel ‘ben acenteye 70 euroya sattım’ diyerek konaklama vergisini bu fiyat üzerinden tahsil edecek. Böyle bir durumda da müşterinin seyahat acentesine/tur operatörüne karşı güveni sarsılacak.
Seyahat acentesi, konaklama vergisinin hangi matrah üzerinden alındığını tüketiciye bildirirse, seyahat acentelerinin toplu temin etmekten kaynakalanan avantajları tehlikeye girebilir.
“Fiyata konaklama vergisi dahildir” demek yeterli olursa sorun kalmaz
Turizm sektörü, verginin detaylar belirtilmeden, ‘Fiyata konaklama vergisi dahildir’ demenin yeterli olması durumunda ortada bir sorun kalmayacağı, öbür türlü işlerin karmaşıklaşacağı görüşünde. Ancak konaklama dışı hizmetler ayrıca faturalandırılacağı için paket turlardaki konaklama bedelleri mecburen ortaya çıkacak.
Acentelerin sunduğu hizmetler oteller sunuyormuş gibi anlaşılıyor
Tebliğde “Tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak şekilde yapılan (örneğin ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müzelere giriş ve benzeri hizmetleri içeren) konsept satışlarda, her bir hizmetin mahiyeti ve tutarının açıkça gösterilmesi suretiyle konaklayana tesis bünyesi dışında sunulan hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi veya bu hizmetlere ilişkin bedellerin konaklama hizmeti nedeniyle düzenlenecek faturada ayrıca gösterilmesi halinde bu hizmetler üzerinden konaklama vergisi hesaplanmaz. Bu durumda, vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır.” alınır ifadesi turizm paydaşlarının hizmet alanlarına ilişkin kafa karışıklığına neden oluyor. Söz konusu ifade, seyahat acentelerinin münhasır hizmetleri olan ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müze ziyareti gibi etkinliklerin oteller tarafından yapıldığı şeklinde bir anlam ortaya çıkarıyor.
Vergiyi toplamanın alt yapısı yok
Dünyanın pek çok ülkesinde ‘Şehir Vergisi’ (city tax) adıyla toplanan vergi maktu yani sabit olarak alınıyor. Kimi ülkelerde, örneğin, konaklama yapılan otelin yıldızına göre değişiyor. Verginin Türkiye’deki uygulaması ise nispi. Bu nedenle işin özellikle online satış ayağında önemli değişiklikler yapılması gerekiyor. Örneğin bir misafir Booking’den bir oda satın aldığında, satın alma tutarına denk gelen konaklama vergisinin sistem tarafından oransal olarak hesaplanıp altta müşteriye gösterilmesi gerekecek. Bu da hem online portallarda hem de acentelerin ve otellerin kendi web sitelerinde Türkiye’ye özgü bir vergi hesaplama sistemini gerekli kılıyor.
Şimdiye kadar yapılan erken rezervasyon satışları ne olacak?
Bir diğer sorun ise şimdiye kadar konaklama vergisi eklenmeden yapılan erken rezervasyon satışlarının ne olacağı. Bilindiği üzere, yurt içinde ve yurt dışında 2-2,5 aydır 2023’e dönük erken rezervasyon satışı yapılıyor. Kaba bir hesapla ortalama 500 eurodan yapılan bir milyon erken rezervasyondan doğan 10 milyon euro konaklama vergisinin kimin cebinden çıkacağı belli değil.
