Tarihi kulenin mirasçılarından Engin Arpaz “18 yıldır restore edilmesi için uğraş veriyorum ve hiçbir sonuç alamadım. Ne zaman sosyal medyada bilinçli genç arkadaşımız duyurmaya başladı, sesimizi anıtlar kurulu duydu ve belediyeden ses geldi. Biz ailecek restore edemeyeceğimiz için belediyeye hibe ettik. Hiçbir zaman kamulaştırmaya yanaşmadık. Çünkü adımızı satmayı hiç düşünmedik. Gözümüzün önünde birşey yapamadan kule yıkılıyor.Herhalde yetkililerde yıkılmasını bekliyor, her yer açık giren çıkan belli değil. “ dedi.Türkiye’deki en ilginç kulelerinden biri olan Aydın’ın Nazilli ilçesndeki Harpasa antik kentinin batı eteklerinde yer alan eski adı Arpaz olan Esenköy sınırları içinde bulunan Arpaz Kulesi ve Beyler Konağı’nın içler halisi hali bölgeyi ziyaret edenleri şoke etti.
EKODOSD(Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği) Başkanı Bahattin Sürücü, rehberler ve arkeoloğlar tarihi mekanı ziyaret etti,
Sürücü açıklamasında “Arpaz Kulesi, hamam, misafirhanesi, depoları, çeşmeleri ve diğer yapılarıyla birlikte görenlerin hayranlıkla baktığı kompleks bir yapıdır. Osmanlı ayanlık dönemindeki önemli mimari yapılardan biri olan Arpaz Kulesi’ne konaktan geçişlerin asma bir köprü ile yapılması, aynı zamanda kulenin savunma amaçlı yapıldığını da gösteren tarihsel bir geçmişe sahiptir. Arpaz ailesine ait olan kule ve beyler konağı 90’lı yıllara kadar kullanıldığından büyük ölçüde korunarak günümüze kadar ulaşmış. Daha sonra ailenin mirasçıları tarafından yaşlı bir teyze ve oğlu konağa bakmaları için yerleştirilmiş” dedi.
KULE VE KONAK MÜZE OLMA ŞARTIYLA BELEDİYEYE HİBE EDİLDİ
Sürücü açıklamasının devamında “Kule ve konak restorasyonunun yapılması ve müzeye dönüştürülmesi şartıyla, Arpaz ailesi tarafından Nazilli Belediyesi’ne hibe edildi. Tarihi yapıların restorasyonu yapılacağı için aile ve vatandaşlar çok mutlu oldu.
Önce içinde oturan aile restorasyon yapılacağı gerekçesiyle çıkarıldı. Ancak mutluluğun sonu gelmedi. Bugüne kadar en ufak bir restorasyon çalışması yapılmadığı gibi, içinde yaşayanda olmadığı için dökülmeye ve tahribatlar oluşmaya ve kontrolsüz girişler olmaya başladı.Eski yıllarda kulenin kapısı hep kapalıydı. Şu anda ardına kadar açık ve ahşap tabanları çürümüş durumda. İsteyen girebiliyor. Ancak ahşaba basıldığında çökme tehlikesi var ve her an biri buradan aşağıya düşerek başına çok kötü bir durum gelebilir.
Kontrolsüz bir şekilde ziyaret yapıldığı için hem girenlerin sağlığı tehlikeye girmekte hem de yapılarda tahribat yaşanmaktadır, Başta Esenköy olmak üzere, Aydın turizmi için çok önemli olan Arpaz Kulesi ve Beyler konağına acil olarak müdahale edilmelidir” ifadelerini kullandı.
AYDIN’IN KÜLTÜREL MİRASLARI İÇERİSİNDE YERİNİ ALMALIDIR
Sürüc açıklamasının sonunda ise “Yapılmadığı takdirde, zaten şimdiden önemli tahribatlar başlamış çok kısa bir sürede kuleden ve konaktan geriye sadece anılar kalacaktır.Tarihi yapıların yıkılmasını beklemeden bu konuya duyarlılık gösteren kurumlar bir araya gelip, acil eylem planı yaparak bir çözüm yolu bulup bu yapıları Aydın’ın kültürel mirasları arasına katmalıdır.
18 YILDIR RESTORASYON İÇİN MÜCADELE EDİYORUM SONUÇ ALAMADIM
Tarihi yapıların durumuna çok üzülen Arpaz ailesinden Engin Arpaz “ Bu kadar değerli bir tarihi eser olduğunu bilmeden, rahmetli amcamın tescil edilen yerleri uğraşmamı benden istemesiyle başladım kuleyle ilgilenmeye. Eşimin bu konakta dedesi, babaannesi ile yaşamış olması ve çocuklarımın bu soyadı taşıması, kulenin ne kadar önemli bir tarihinin olduğunu öğrenmem, beni bu konak ve kuleyle ilgilenmeye yöneltti.
18 yıldır restore edilmesi için uğraş veriyorum ve hiçbir sonuç alamadım. Ne zaman sosyal medyada bilinçli genç arkadaşımız duyurmaya başladı, sesimizi anıtlar kurulu duydu ve belediyeden ses geldi. Biz ailecek restore edemeyeceğimiz için belediyeye hibe ettik. Hiçbir zaman kamulaştırmaya yanaşmadık. Çünkü adımızı satmayı hiç düşünmedik. Sağolsun zamanın belediye başkanı Haluk Alıcık sayesinde intikaller proje çalışmaları başlatıldı, bu konuda çok ümitlenmiştik. Ancak 2019 yılında başkan değişince proje hayata geçirilemedi.Restore edilecek diye içinde oturan aileyi çıkarmak zorunda kaldık. Hiç olmazsa belediyeden kulenin ve konağın etrafına girişin engellenmesine yönelik bir çalışma yapılsın, kapılar kilitlensin istedik. Daha önce biz bütün kapıları kilitlerdik. Ama anıtlar kurulu izin vermiyor dediler.Daha sonra bakanla konuştuk artık restorasyona başlıyoruz, Mayıs 2025’de bitecek diye milletvekilleri geldi gitti, sonuç ise yıkılan bir tarih…Artık ne sözlere inanıyoruz ne vaatlere.Gözümüzün önünde birşey yapamadan kule yıkılıyor.Herhalde yetkililerde yıkılmasını bekliyor, her yer açık giren çıkan belli değil.
Yazık çok yazık……Nazilli Belediye başkanı değişti, umarız başkanımız bu konuya duyarlılık gösterir, bir kültür mirasının yok olmasını engeller diye ümitle bekliyoruz.” dedi.
ARPAZ KULESİ:
Akçay’a kadar uzanan ekili araziyi kapsamı içine alan büyük çiftlik işletmesinin sahibi, Arpaz Beyleri tarafından XIX.yüzyıl başlarında inşa ettirilmiştir. Ancak burada XVII. Ve XVIII.yüzyıllara ait, Osmanlı Dönemi kalıntıları ile de karşılaşılmıştır. Buna dayanılarak da kalenin daha erken bir dönemlerde yapılıp, sonradan yenilendiği de düşünülebilir. Burası bir bey konağı, güvenlik kulesi, ambar, ahırları ve müştemilatı ile bir şatoyu andırır. Kule, Arpazlı Hacı Hasan Bey’in, II.Mahmut zamanında Rodos’tan getirdiği ustalara yaptırmıştır.
